Tiến sĩ để làm gì? Bao nhiêu phần trăm tiến sĩ có trả lời cho vấn đề này là để làm khoa học? GS.TSKH Trần Văn Nhung – tổng thư ký Hội đồng chức danh GS nhà nước – đưa ra kiểm tra rất thú vị: 45 đời tổng thống Mỹ chỉ có một người có bằng tiến sĩ.
Còn ở Việt Nam, số lượng người làm chức vụ quản lý, việc hành chính có bằng tiến sĩ chất lượng đang quá nhiều.
làm bằng tiến sĩ
Bằng tiến sĩ có vẻ đang được coi là nội thất mà khi trang trí, nhiều người nghĩ mình sẽ có một giá rẻ khác.
hiện tại. muốn nâng cao chất lượng tiến sĩ thì trước hết phải định nghĩa được làm bằng tiến sĩ là gì, mục đích rõ tiến sĩ để làm gì.
Trên thế giới, nhiều nước ý nghĩa rất gọn nhẹ người được lấy bằng tiến sĩ dứt khoát phải có cái mới, phải có phát minh, cho dù những cái mới này có tầm cở khác nhau.
Trong khi tại Việt Nam, dù đã có đến hơn 20.000 tiến sĩ chất lượng nhưng vẫn đang không tìm cách đặt “rào cảng” ngoại ngữ từ đầu vào, nâng chuẩn đầu ra bằng công bố quốc tế hay những nghiên cứu có chất lượng thật sự…
Đến lúc này, Bộ GD-ĐT đã buộc lòng phải công nhận việc tăng quy mô đào tạo bằng tiến sĩ trong khi điều thiết yếu đào tạo chưa đủ nhu cầu đã đưa chuẩn mực cao nhất trong nghiên cứu khoa học xuống tầm nhỏ so với các nước, đồng thời dẫn đến hiện tượng lạm phát văn bằng tiến sĩ.
Có chuyên gia đặt vấn đề: đã lo “chất lượng” bằng tiến sĩ thì cũng nên bàn đến nơi đến chốn về chất lượng PGS, GS vốn là đích phấn đấu tiếp theo của nhiều bằng tiến sĩ chất lượng thật sự.
Không khó để nhận ra cũng như bằng tiến sĩ, nhiều công chức Việt Nam dù không giảng dạy, phải vào cơ sở đào tạo để “xin” giờ dạy, rồi quay đi quay lại cũng được công nhận PGS, GS tự bao giờ.
Hóa ra cuộc đua bằng cấp không dừng lại ở bậc tiến sĩ.
Đứng trước số PGS, GS tăng đều, thậm chí tăng cao lên đến hơn 700 GS, PGS được chứng nhận mới năm 2016, chủ tịch Hội đồng chức danh GS nhà nước, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ công nhận “số GS, PGS của nước ta so với thế giới còn thua xa”.
Nghe sơ qua thì có lý, nhưng nhìn số lượng GS, PGS lên nhiều lại không khỏi ngẫm ngợi. Một trung tâm đào tạo thuộc khối khoa học xã hội có đến 350 chỉ tiêu làm bằng tiến sĩ, nghĩa là cứ tính trung bình thì gần như mỗi ngày “ra lò” một tấm bằng tiến sĩ chất lượng uy tín.
Một cơ sở đào tạo đi đầu cả nước, quy mô làm bằng tiến sĩ đến cả ngàn người, nhưng số lượng nghiên cứu sinh của ngành khoa học tự nhiên chỉ bằng 100% so với khối khoa học xã hội và nhân văn.
Tất nhiên những con số ấy sẽ chẳng đáng để ý nếu như các đề tài nghiên cứu của các tiến sĩ từ các cơ sở đào tạo thật sự có giá trị khoa học, hay đem lại những lợi ích trong thực tiễn. Đằng này…
Bất cập trong đào tạo, sự nghi ngờ về chất lượng tiến sĩ đã làm “vàng thau lẫn lộn”, khiến dư luận đánh đồng những tiến sĩ thật sự chất lượng, có đề tài nghiên cứu giá trị với những tiến sĩ thiếu thực học, thực tài.
“Quý hồ tinh, bất quý hồ đa” không chỉ đúng trong câu chuyện nói về người tài, về đội ngũ trí thức tinh hoa.
Đừng đem số nhiều đọ với tinh hoa, cũng đừng đơn thuần so với thế giới để thấy số lượng ấy “chưa thấm vào đâu”, trong khi GS ở nhiều nước đơn giản là do trường ĐH bổ nhiệm, là danh xưng dành cho người giảng dạy ĐH, còn Việt Nam đã lâu xem GS là tinh hoa đất nước.
Cho nên, xét đến cùng, cũng không nên nói chuyện nhiều hay ít, mà hãy xem học vị, học hàm ấy có xứng đáng hay không.
Đành rằng có nhiều cách lý giải về số lượng làm bằng tiến sĩ uy tín, PGS, GS Việt Nam đang tăng mạnh – trong đó có cả cách lý giải tăng thế vẫn chưa thấm vào đâu, chưa đuổi kịp thế giới… nhưng bản chất chỉ có một.
Chất lượng khoa học có nâng lên, xã hội có được hưởng lợi tương xứng nhờ các nghiên cứu khoa học, từ nguồn nhân lực đào tạo do tăng số lượng các chức danh này đem lại?
Từ góc nhìn ấy thì nỗi lo về nguy cơ “lạm phát” chức danh GS, PGS so với mặt bằng trình độ khoa học – công nghệ thực tế, cũng như không ít trường hợp tiến sĩ đào tạo ra không biết để làm gì là chuyện rõ như ban ngày…
Chúng tôi không nhận lam bang dai hoc cho các mục đích xấu như vi phạm pháp luật của Nhà nước Việt Nam, không làm bằng cho những người có hành vi lừa đảo, chiếm đoạt….
Làm bằng đại học sẽ là cánh cửa mở ra tương lai tốt đẹp hơn cho bạn !!!
